100
ՏԱՐԻ
100
ԱՐՎԵՍՏ
ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆ
Հայոց Ցեղասպանությունն իր անջնջելի հետքն է թողել մեր հոգու և պատության մեջ ու որպես վշտի, կարոտի, հույսի անդրադարձ՝ շղթայաբար հյուսվել հայոց կերպարվեստում: Եթե մարդկային լեզուն անզոր է արտահայտել այն, ինչ կատարվեց 1915 թ.-ին, ապա արվեստի լեզուն ի զորու է դա անել: Հայ հայտնի արվեստագետների տարբեր սերունդներ շարունակաբար անդրադարձել են մեծ ոճրագործությանը, և նրանց ստեղծագործություններում միշտ իրենց ուրույն տեղն են գրավել Ցեղասպանությանը նվիրված աշխատանքները: Ստեղծված գործերի շնորհիվ՝ հայ արվեստագետներն արդեն իսկ սեփական ներդրումն են ունենցել Հայոց Ցեղասպանության հարցը համաշխարային ճանաչում ստանալու գործընթացում: Այդ աշխատանքներից շատերը ցուցադրվել էին, շատերն էլ մինչ օրս մեզ անհայտ էին:


ՏԵՍ ԱՎԵԼԻՆ
100 Տարի
ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Որևէ ժողովրդի կամ էթնիկ խմբի մշակույթը ոչնչացնելու նպատակով իրականացված գործողությունները ազգային-մշակութային ցեղասպանություն են կոչում: Օսմանյան կայսրությունում հայ բնակչության զանգվածային կոտորածներին ու տեղահանությանը համընթաց երիտթուրքական կառավարությունը կանխամտածված և ծրագրավորված կերպով ձգտել է ոչնչացնել նաև հայկական քաղաքակրթության նյութական վկայությունները:
ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ցեղասպանությունը մարդկանց կազմակերպված բնաջնջումն է` նրանց կոլեկտիվ գոյությանը վերջ դնելու հիմնական նպատակով: Օսմանյան կայսրությունում և հարակից շրջաններում 1915-1923 թվականներին իրագործված հայերի բնաջնջումն անվանում են Հայոց ցեղասպանություն: Այդ կոտորածները ծրագրվել և կազմակերպվել են Օսմանյան կայսրությունում երիտթուրքերի, իսկ հետագայում ավարտին հասցվել քեմալական կառավարության կողմից:

ՏԵՍ ԱՎԵԼԻՆ
100 Արվեստ
Հայոց Ցեղասպանության ցավը, որը 100 տարի շարունակաբար վերածնվում է յուրաքանչյուր ծնվող հայի հետ, իր ուրույն արտացոլումն ունի հայ կերպարվեստում: Հայաստանում և Սփյուռքում ապրող բազում հայ հայտի արվեստագետներ ստեղծել են կտավներ, որոնք խոսուն վկաներն են հայոց մեծ ցավի, կորստի և կարոտի: Այս գործերը նաև ձոն են հայի կենսունակ գենի՝ վերածնվելու, ապրելու, արարելու մեծ կամքին: Ցեղասպանությունը՝ ոճրի այն տեսակն է, որը վաղեմության ժամկետ չունի: Մարդկային լեզուն երբեմն անզոր է փոխանցելու այն, ինչը հնարավոր է արտահայտել արվեստով: Այս 100 արվեստի գործը՝ շարունակաբար աշխարհին ցույց կտա և կպատմի հայի չսպիացող վերքի, միլիոնավոր անմեղ նահատակների, ավերված բնօրրանների, քարուքանդ վանքերի, կորուսյալ երկրի և անսահման հավատքի մասին: Արվեստի ուժը անհերքելի է, և ստեղծված գործը՝ հավերժ:
Արվեստագետ.
Երվանդ Քոչար
Վերնագիր.
Պատերազմի արհավիրքը, 1962
Վայր.
Երվանդ Քոչարի թանգարան,Երևան
Արվեստագետ. Երվանդ Քոչար
Վերնագիր. Պատերազմի արհավիրքը, 1962
Վայր. Երվանդ Քոչարի թանգարան,Երևան
«Պատերազմի արհավիրքը» կտավում դատապարտված են ամենքը. ցավից և սարսափից աղավաղված դեմքեր, երկինք կարկառած ձեռքեր, արյունով լցված աչքեր, բռունցքված կամ միմյանց կոկորդից կառչած ձեռքեր, ահա մեկը, որ անկարողությունից գետինն է ճանկռոտում: Վրեժի և կործանման այդ տարերքի մեջ ձիերն էլ մարդկանցից վարակված կծոտում են իրար: Աշխարհակործան քաոսում ոչնչանում են մարդկային ոգու արարած ստեղծագործությունները, ոտնատակ է արվել կյանքի խորհրդանիշ խաղողի ողկույզը, տապալվել «Խաղաղություն» արձանը:

Պատերազմն աղետների ու դժբախտությունների սինթեզ է, մարդկության խարանը, ուր պարտվում են բոլորը:
Արվեստագետ.
Սահակ Պողոսյան
Վերնագիր.
Մեծ մորս աչքերի լռությունը, 2015
Վայր.
Նկարչի հավաքածու
Արվեստագետ. Սահակ Պողոսյան
Վերնագիր. Մեծ մորս աչքերի լռությունը, 2015
Վայր. Նկարչի հավաքածու
Սահակ Պողոսյան. «Մեծ մորս աչքերի լռություն նախագիծը շուրջ 50 տարվա լուռ մենախոսություն է... առաջին մարդը, ում միջոցով ես կապվել եմ շրջապատի ու աշխարհի հետ, հորս մայրն էր... իմ հիշողության մեջ մեխված մնում է մանկության այն հոտը, որը ես զգում էի՝ քնելով մեծ մորս գրկում... դա մշուշված գույներով մի պատմություն էր, որ ես անընդհատ ուզում էի պատկերել… ու այժմ ներկայացնելով այն՝ հիշողությանս մեջ վերականգնվում է նրա կապույտ աչքերի լուռ տխրությունը, որն աղաղակում էր Եղեռնի անցած ամբողջ դժոխքի ճանապարհը որպես իրական դժոխք անցած՝ նա երբեք չպատմեց դրա մասին ... չպատմեց, բայց վերապրողի իրավունքով այն փոխանցեց ապրողներին ... որպես հիշատակ՝ կորցրած հայրենիքի կապույտ երկնքի մի ծվեն, որ կրում էր իր աչքերի մեջ ...»:
Արվեստագետ.
Մերուժան Խաչատրյան
Վերնագիր.
Անսպասելի Գարուն, 2014
Վայր.
Նկարչի հավաքածու
Արվեստագետ. Մերուժան Խաչատրյան
Վերնագիր. Անսպասելի Գարուն, 2014
Վայր. Նկարչի հավաքածու
Մերուժան Խաչատրյան. «Այս նկարը ստեղծվել է այն մտքից, թե որքան անհեռատեսորեն միամիտ էինք, երբ նախապատմություններով լեցուն անցյալի օրինակները իմանալով չզգացինք, թե ինչպես համարյա ակնհայտորեն ծրագրվեց և իրագործվեց հայությանը բնաջնջելու սատանայական այդ ծրագիրը: Եվ ի հակառակ դրան, ու փառք Աստծո, մենք դեռ կանք ու պիտի լինենք»:
Արվեստագետ.
Մինաս Ավետիսյան
Վերնագիր.
Դեր-Զորի ճանապարհին, 1966-1967
Վայր.
Այրվել է արվեստանոցի հրդեհից
Արվեստագետ. Մինաս Ավետիսյան
Վերնագիր. Դեր-Զորի ճանապարհին, 1966-1967
Վայր. Այրվել է արվեստանոցի հրդեհից
Արևելյան Հայաստանը դարձել էր ապահով օթևան շատ մարդկանց համար, ովքեր թուրքական բարբարոսությունից ապաստան էին գտել այդտեղ՝ սրտերում կրելով վրեժխնդրություն ու ատելություն, նրանք կառուցեցին նոր գյուղեր, ծնեցին երեխաներ և դաստիրակեցին նրանց Մուշի ոգով: Մինասի պապը ծագումով մշեցի էր: Մինասն իր նախահայրերից ժառանգել էր ամրակուռ մարմին, կամքի ուժ և մեծահոգություն:

Մինաս Ավետիսյանի համար «Դեր-Զորի ճանապարհին» աշխատանքն արտահայտում է հայ ժողովրդի հավաքական կերպարի շուրջ պատկերացումը: Թեև անցած Ցեղասպանության արհավիրքներով, սակայն ժայռի պես ամուր (դատել նրանց քարակերպ մարմիներից) կամքով ու հոգով ուժեղ ժողովուրդը շարունակեց ապրել և տարածել իր ծիլերը:
ՏԵՍ ԱՎԵԼԻՆ
Ցուցադրիր Արվեստի Գործ
Այստեղ Դուք կարող եք վերբեռնել Ձեր արվեստի գործը՝ նվիրված Հայոց Ցեղասպանությանը: Վերբեռնած ստեղծագործությունը կտեղադրվի ԴԻՏԻՐ ԱՐՎԵՍՏԻ ԳՈՐԾ բաժնում:
Ուշադրություն. կայքը պատասխանատվություն չի կրում ԴԻՏԻՐ ԱՐՎԵՍՏԻ ԳՈՐԾ բաժնում վերբեռնած աշխատանքների հեղինակային իրավունքների իրական և ոչ իրական լինելու հարցում: Հեղինակային իրավունքի հնարավոր խախտում նկատելու դեպքում խնդրում ենք գրել
[email protected] էլ. հասցեով:
ԴԻՏԻՐ ԱՐՎԵՍՏԻ ԳՈՐԾ
Արվեստագետ.
Ադրիանա Անգոլյան
Արվեստագետ. Ադրիանա Անգոլյան
Կենդանի հիշողություն, 1994
Արվեստագետ.
Ադրիանա Անգոլյան
Արվեստագետ. Ադրիանա Անգոլյան
Ոսկե տրեզերք, 2016
Արվեստագետ.
Խորեն Տեր-Հարության
Արվեստագետ. Խորեն Տեր-Հարության
Անի (բրոնզ), 1963
Արվեստագետ.
Ալեքսանդր Սադոյան
Արվեստագետ. Ալեքսանդր Սադոյան
Գաղթ
Արվեստագետ.
Ալեքսանդր Սադոյան
Արվեստագետ. Ալեքսանդր Սադոյան
Անվերնագիր
Արվեստագետ.
Լևոն Ֆլջյան
Արվեստագետ. Լևոն Ֆլջյան
Մեր նախնիները-2, (Պիքսել 2 նախագծից), 2012
Արվեստագետ.
Գալուստ Գյոդել
Արվեստագետ. Գալուստ Գյոդել
Մարդիկ միանման են ստեղծված, 2003
Արվեստագետ.
Զարեհ
Արվեստագետ. Զարեհ
Թուրքական օճառ` պատրաստած հայկական ոսկորներով, 1998
Արվեստագետ.
Զարեհ
Արվեստագետ. Զարեհ
Արվեստագետ.
Արթուր Լազարյան
Արվեստագետ. Արթուր Լազարյան
Այլևս երբեք
ՏԵՍ ԱՎԵԼԻՆ